Διατροφική Αυτάρκεια: Τροφές «Κατοχής»
Γράφει ο Ευτύχης Μπλέτσας (bletsas.gr)
Τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερο ακούγεται η λέξη «κατοχή». Πολλοί αναφέρονται στα δύσκολα χρόνια που πέρασε η Ελλάδα κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και πολλοί είναι αυτοί που χαρακτηρίζουν την τωρινή κατάσταση στη χώρα ως μία νέα οικονομική Κατοχή που μέρα με τη μέρα εξαθλιώνει τους Έλληνες σε όλα τα επίπεδα. Να είστε θετικοί και να θυμάστε: Η Ελλάδα έχει ότι χρειαζόμαστε για να τα βγάλουμε πέρα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Ζούμε σε μία ευλογημένη Γη. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι να αυξήσουμε την διατροφική μας ευφυΐα. Διαβάζοντας αυτό το κείμενο, έχεις κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα!
Σε αυτό το κείμενο θα κάνω μία αναφορά στις πιο σημαντικές τροφές που έθρεψαν και έσωσαν πολύ κόσμο κατά τη Διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. Είναι τροφές που έχουμε σε αφθονία στην Ελλάδα και που μπορούν να καλύψουν σημαντικό μέρος των διατροφικών μας αναγκών. Ας ελπίσουμε να μην φτάσουμε στο σημείο να στηριχθούμε σε αυτές για να τα βγάλουμε πέρα αλλά είναι σίγουρα χρήσιμο να τις γνωρίζουμε και να μπορούμε να τις εντοπίσουμε. Είναι Τροφές που είτε παράγονται εύκολα είτε μπορούν να μαζευτούν από τη φύση.
Σημείωση: Τροφές όπως τα όσπρια και τα σιτηρά είναι σίγουρα εξαιρετικές τροφές Οικονομίας αλλά δεν καλλιεργούνται εύκολα ούτε μπορείς να μαζέψεις από τη φύση. Είναι πολύ πιο εύκολο να έχεις στον κήπο κότες και κουνέλια παρά να καλλιεργείς σιτάρι και φακές. Το ψωμί και το αλεύρι είναι σίγουρα τροφές που καταναλώνανε στην κατοχή αλλά έπρεπε κάπως να τα προμηθευτούν. Σε αυτό το κείμενο αναφερόμαστε σε τροφές αυτάρκειας.
Ελιές
Οι ελιές είναι το χρυσάφι της ελληνικής Γης. Το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να τις μαζέψουμε την κατάλληλη περίοδο (Φθινόπωρο) και είτε να τις κάνουμε λάδι, είτε να τις ξεπλύνουμε πολλές φορές και να τις βάλουμε σε βαζάκι με ξίδι και αλάτι. Περιέχουν καλά μονοακόρεστα λιπαρά και μπορούν να μας προσφέρουν σημαντική ποσότητα ενέργειας.Χαρούπια
Το χαρούπι ήταν μία από τις τροφές που έσωσαν πολύ κόσμο την περίοδο της κατοχής. Μοιάζουν με φασόλια και μαζεύονται από δέντρα που δεν χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα. Χαρουπιές υπάρχουν σε αρκετά μέρη της Ελλάδας. Ο καρπός μπορεί να τριφτεί και να γίνει σκόνη που στη συνέχεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπως χρησιμοποιείται το κακάο. Το χαρούπι είναι πολύ θρεπτικό, υγιεινό και έχει ευχάριστη γεύση. Χάρις στο χαρούπι, οι Chocoholics δεν χρειάζεται να ανησυχούν σε περίπτωση που δεν μπορούμε να εισάγουμε κακάο από τη Νότια Αμερική. Υπάρχει και η Χαρουπολάτα που είναι νοστιμότατη και πολύ υγιεινή. Τώρα μπορείς να τη βρεις μόνο σε καταστήματα υγιεινής διατροφής, αλλά σε περίπτωση που ζορίσουν σε μεγάλο βαθμό τα πράγματα, είναι πολύ πιθανό να αντικαταστήσουν τις διάφορες αγαπημένες μας κακαοσοκολάτες.Καρύδια
Η Ελλάδα έχει άφθονες καρυδιές σε χωριά που βρίσκονται σε υψόμετρο. Τα καρύδια απλά τα μαζεύεις, δεν χρειάζονται καλλιέργεια. Είναι πολύ θρεπτικά και υγιεινά. Περιέχουν πρωτεΐνες και καλά λιπαρά. Αν τα κρατήσεις ολόκληρα με το τσόφλι, μπορείς να τα διατηρήσεις για πολύ καιρό. Παρόμοια είναι τα αμύγδαλα και τα φουντούκια ενώ εξίσου θρεπτικοί είναι οι σπόροι από κουκουνάρια. Μπορεί να είναι δύσκολο και χρονοβόρο να ανοιχτούν και να βγουν αλλά μιας και η Ελλάδα είναι γεμάτη πεύκα, είναι καλή ιδέα να τα έχουμε υπόψη μας!Κάστανα
Τα κάστανα είναι μία πολύ ιδιαίτερη τροφή Επιβίωσης. Είναι από τους λίγους καρπούς στη φύση (αν όχι ο μόνος) που περιέχει αμυλώδη υδατάνθρακες. Άμυλο μπορούμε να βρούμε και σε μακαρόνια και ρύζι αλλά η καλλιέργεια αυτών δεν είναι κάτι εύκολο και φυσικά δεν υπάρχουν αυτόνομα στη φύση. Τα κάστανα από την άλλη υπάρχουν στα Ελληνικά ορεινά δάση. Είναι χαρακτηριστικό που στο Άγιο Όρος, πολλοί ασκητές μοναχοί που απομονώνονται σε μακρινές σκήτες μέσα στο δάσος, έχουν σαν μόνη τους πηγή τροφής για εβδομάδες τα κάστανα που υπάρχουν άφθονα στην περιοχή.Μήλα και Πορτοκάλια
Όλα τα φρούτα που απλά μαζεύονται από δέντρα που υπάρχουν σε αφθονία στην Ελληνική φύση είναι εξαιρετική τροφή Διατροφικής Ανεξαρτησίας. Ανάλογα με την εποχή και την περιοχή υπάρχουν και άλλες επιλογές. Τα Μήλα, οι Λωτοί και τα Ρόδια είναι τα φρούτα του Φθινοπώρου ενώ τα εσπεριδοειδή ακολουθούν όταν πέσει ο Χειμώνας. Πορτοκάλια, Μανταρίνια και λεμόνια είναι καλές επιλογές επειδή χάρη στο περίβλημα τους, διατηρούνται για πολύ καιρό. Μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή βιταμίνης C και άλλων ιχνοστοιχείων.Χόρτα
Οι πρασινάδες μπορεί να μην μας προσφέρουν αρκετές θερμίδες αλλά περιέχουν πολλά μικροθρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός μας. Τα άγρια και ήμερα χόρτα είναι γεμάτα βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και ένζυμα. Πολλά από αυτά είναι αυτοφυή και το μόνο που χρειάζεται είναι να μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε και να τα μαζέψουμε. Επειδή η καλλιέργεια τους είναι εύκολη μπορούμε να τα έχουμε στην αυλή η ακόμα και σε γλάστρες στο μπαλκόνι του σπιτιού μας. Για οικιακή καλλιέργεια όμως οι καλύτερες επιλογές είναι ο μαϊντανός, ο άνηθος, το σέλινο και η ρόκα που μεγαλώνει εύκολα και γρήγορα. Όλες αυτές οι πρασινάδες μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μας για σαλάτα ακόμα και αν δεν έχουμε κανονικό μπαξέ.Βότανα
Η Ελληνική φύση είναι γεμάτη βότανα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να νοστιμίσουμε φαγητά ή να τα πιούμε ως αφέψημα. Τα βότανα εκτός από υπέροχη γεύση και άρωμα περιέχουν πολλά ευεργετικά συστατικά που μπορούν να μας βοηθήσουν να προστατεύσουμε την υγεία μας και να αντιμετωπίσουμε ασθένειες. Το σημαντικό είναι να μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε ανάλογα με τις ανάγκες μας. Μερικά παραδείγματα είναι το θυμάρι, η μέντα, το σπαθόχορτο, η λουίζα, η λεβάντα και το δεντρολίβανο.Μέλι
Το μέλι είναι διατροφικός χρυσός. Περιέχει απλά ζάκχαρα που προσφέρουν άμεση ενέργεια και ένα πλήθος πολύτιμων ιχνοστοιχείων. Διατηρείται εύκολα για μεγάλο χρονικό διάστημα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αμέτρητους τρόπους. Αν και δεν είναι εύκολο να μαζέψεις μέλι από τη φύση, δεν είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση να φτιάξεις ένα μελίσσι. Με μερικές απλές γνώσεις μελισσοκομίας μπορείς να εκμεταλλευτείς τα δώρα των μελισσών που εκτός από το μέλι είναι η γύρη, η πρόπολη, το κερί και ο βασιλικός πολτός.Κουνέλια
Το κρέας είναι μία τροφή που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες μας για πρωτεΐνη και λιπαρά σε περίπτωση που υπάρχει έλλειψη άλλων τροφών. Ειδικά τον χειμώνα που δεν είναι εύκολο να καλλιεργήσεις ή να συλλέξεις τρόφιμα το κρέας μπορεί να καλύψει σημαντικό μέρος των θερμιδικών μας αναγκών. Τα κουνέλια είναι η καλύτερη πηγή κρέατος σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Λέγεται ότι τα κουνέλια έσωσαν διατροφικά την Κρήτη την περίοδο της κατοχής. Εκτός από το γεγονός ότι το κρέας του θεωρείται ιδιαίτερα υγιεινό επειδή περιέχει ω3 λιπαρά, τα κουνέλια έχουν πολλά ακόμα πρακτικά πλεονεκτήματα. Θέλουν πολύ λίγο χώρο για να μεγαλώσουν και μπορείς να τα έχεις σε μικρό κήπο ή και σε βεράντα. Αναπαράγονται και μεγαλώνουν πολύ γρήγορα! Είναι μέγεθος που αν σφάξεις ένα μπορείς να το φας σε ένα οικογενειακό γεύμα χωρίς να χρειάζεται να το συντηρήσεις. Τρώνε χορτάρι, φλούδες και οικιακά αποφάγια. Είναι πιο εύκολο να τα σφάξεις από ότι άλλα ζώα όπως το γουρούνι και η κότα.Κότες
Οι κότες έχουν το τεράστιο πλεονέκτημα ότι γεννάνε αβγά! Μία κότα μπορεί να δώσει μέχρι και ένα αβγό τη μέρα. Για το λόγω αυτό και μόνο είναι εξαιρετικά χρήσιμες σε ζόρικες καταστάσεις όπου υπάρχει έλλειψη τροφίμων. Οι κότες τρέφονται και αυτές με οικιακά αποφάγια και τα αβγά που δίνουν είναι εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας. Μπορεί να περιέχουν αρκετή χοληστερίνη αλλά σε δύσκολες καταστάσεις αυτό έχει μικρή σημασία μιας και τα ζωικά τρόφιμα έτσι κι αλλιώς θα καταναλώνονται με μέτρο. Τα αβγά περιέχουν και μία πλειάδα άλλων θρεπτικών συστατικών.Κατσίκα
Μία κατσίκα είναι κάπως πιο δύσκολο να έχεις αν δεν ζεις στο χωριό αλλά είναι σίγουρα η καλύτερη πηγή γάλακτος σε δύσκολες καταστάσεις. Το γάλα της κατσίκας θεωρείται πιο συμβατό με τον ανθρώπινο οργανισμό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παραχθεί τυρί. Μαζί με πρόβειο γάλα μπορείς να φτιάξεις ελληνικότατη Φέτα που έτσι κι αλλιώς δεν έχει αγελαδινό γάλα. Αν και προσωπικά δεν είμαι φανατικός με την κατανάλωση γάλακτος, είναι όμως αλήθεια ότι περιέχει βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που δύσκολα βρίσκεις αλλού. Είναι πλήρες τρόφιμο και πολύ σημαντικό αν έχετε μικρά παιδιά. Η κατσίκα σε αντίθεση με άλλα ζώα που παράγουν γάλα, είναι πιο εύκολο να έχει κάποιος στην αυλή του. Σε κάποιες περιπτώσεις η κατσίκα είναι πολύ γλυκό, φιλικό και παιχνιδιάρικο ζώο, κάτι που την κάνει ιδανικό κατοικίδιο για να παίζουν τα παιδιά!Ψάρια
Σε παραθαλάσσιες και παραλίμνιες περιοχές το ψάρεμα μπορεί να καλύψει μεγάλος μέρος των διατροφικών αναγκών του πληθυσμού. Τα ψάρια περιέχουν πρωτείνες υψηλής βιολογικής αξίας, καλά Ω3 λιπαρά και πολλά σημαντικά ιχνοστοιχεία όπως φώσφορο. Είναι πάντα καλή ιδέα να ξέρεις να ψαρεύεις ή να μπορείς να μαζέψεις αχιβάδες και άλλα φαγώσιμα θαλασσινά. Αν και τα τελευταία χρόνια τα ψάρια στις θάλασσες λιγοστεύουν επικίνδυνα, δεν παύουν να αποτελούν μία πηγή τροφής που μπορεί να σώσει πολλές περιοχές τις Ελλάδας σε περίπτωση ανάγκης.Σαλιγκάρια
Άσχετα με το αν σας αρέσουν ή όχι και κατά πόσο τα θεωρείτε γκουρμέ, τα σαλιγκάρια είναι μία από τις πιο κορυφαίες τροφές επιβίωσης. Είναι εύκολο να μαζευτούν, ειδικά μετά από μία βροχερή μέρα και αποτελούν εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών. Μαγειρεύονται εύκολα και γρήγορα και δεν απαιτούν «σφάξιμο». Ακόμα και αν το άκουσμά τους δε σας ενθουσιάζει είναι καλό να τα έχετε υπόψη σας.Ας ελπίσουμε οι παραπάνω πληροφορίες να έχουν για την Ελλάδα μόνο ιστορική σημασία όταν γίνονται αναφορές στην Κατοχή του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Επειδή όμως ζούμε σε περίεργες εποχές πρέπει να μελετάμε και να γνωρίζουμε πως οι πρόγονοι μας ξεπέρασαν τις προκλήσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούμε και εμείς να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε παρόμοια πρόκληση και να επιβιώσουμε.
Να είστε θετικοί και να θυμάστε: Ζούμε σε μία ευλογημένη Γη. Το μόνο που χρειαζόμαστε για να αποφύγουμε την πείνα ότι κι αν συμβεί, είναι να αυξήσουμε την διατροφική μας ευφυΐα. Έχοντας διαβάσει αυτό το κείμενο, έχεις κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα! Μετέδωσε τώρα αυτές τις γνώσεις και σε άλλους. Ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται… Όσο περισσότεροι τα ξέρουμε, όσο καλύτερα!
Για θες να αυξήσεις κι άλλο την διατροφική σου ευφυΐα και να μάθεις πως μπορείς να τρέφεσαι νόστιμα, υγιεινά και οικονομικά, πάτα εδώ και ρίξε μια ματιά στη Μαγειρική Οικονομία.
Καλή δύναμη
Ευτύχης Μπλέτσας
bletsas.gr