ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Προπαγάνδα (Σχεδιάγραμμα)

ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

§ Η προβολή ιδεών, αντιλήψεων ή ιδεολογικών θέσεων( πολιτικού , θρησκευτικού περιεχομένου) με τρόπο ελκυστικό (με την αξιοποίηση επιστημών όπως είναι η ψυχολογία, η επικοινωνιολογία, η διαφήμιση) με στόχο την υιοθέτησή τους από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και συνακόλουθα την εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων , ιδιοτελών σκοπών και συμφερόντων.

Φορείς προπαγάνδας

Οικογένεια - Σχολείο – Μέσα μαζικής ενημέρωσης – Πολιτικοί ηγέτες - Τέχνη – Βιβλίο - Πνευματικοί-Θρησκευτικοί ηγέτες – Στρατός

Μηχανισμοί- μέθοδοι προπαγάνδας

§ Σύγχυση είδησης και σχολίου.

§ Η παραπληροφόρηση παραπλάνηση του δέκτη.

§ Η λαϊκίστικη ρητορεία και πολιτική.

§ Η ωραιοποίηση της πραγματικότητας.

§ Η κινδυνολογία και ο εκφοβισμός για την υιοθέτηση των προβαλλόμενων θέσεων.

§ Η υποσχεσιολογία.

§ Η επιλεκτική προβολή ορισμένων πτυχών ενός γεγονότος και η συνειδητή αποσιώπηση άλλων.

§ Η μεγέθυνση της σημασίας μιας κατάστασης , για να προκληθεί τεχνική ένταση ή η υποβάθμιση μιας άλλης για αποπροσανατολισμό του πολίτη .

§ Η διάδοση ψευδών φημών.

§ Η εκμετάλλευση του θρησκευτικού- πατριωτικού συναισθήματος.

§ Βαρύγδουποι τίτλοι, εντυπωσιακές εικόνες στα μέσα ενημέρωσης .

§Χρήση εννοιών με φορτισμένο (ιδεολογικά, εθνικά, ηθικά , πολιτικά) περιεχόμενο ,
όπως πατρίδα, λαός, πρόοδος, συντήρηση κ.λ.π που με την αναφορά , τους προσθέτουν αυτονόητη ιδεολογική στήριξη σε κάθε πολιτικό επιχείρημα , έστω κι αν είναι αβάσιμο, λαθεμένο ή παραπλανητικό.

§ Χρήση γλώσσας που τη χαρακτηρίζει:

συναισθηματικός τόνος

συγκινησιακός λόγος

περίπλοκη σύνταξη -

χρήση πολλών συνωνύμων -

εξεζητημένες εκφράσεις

επαναλήψεις

διατύπωση: βεβαιωτική, δεοντολογική, θαυμαστική.

Αίτια προπαγάνδας

§ Οικονομικά συμφέροντα.

§ Πολιτικά συμφέροντα – επεκτατικές βλέψεις.

§ Προσωπικές φιλοδοξίες.

§ Φανατισμός.

§ Κρίση αξιών- ηθική χαλάρωση.

§ Η υποδούλωση του ατόμου στον υλικό ευδαιμονισμό και στον καταναλωτισμό , η θεσποίηση του χρήματος, η υπερεργασία. Η αδιαφορία για τα κοινά, η απουσία άποψης για τα πολιτικοκοινωνικά δρώμενα.

§ Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των ατόμων που δεν επιτρέπει την κριτική προσέγγιση της πραγματικότητας και των προβαλλόμενων προτύπων και που τα καθιστά ευάλωτα σε μηχανισμούς παθητικοποίησης τους .

§ Η μαζοποιητική λειτουργία των Μ.Μ.Ε. ( Η μαγεία του ήχου και της εικόνας, η μεγάλη εμβέλειά του) αδρανοποιεί τη σκέψη και αμβλύνει την κριτική διάθεση.

§ Η τυφλή προσκόλληση στην ειδίκευση κάνει τον άνθρωπο πνευματικά μονομερή , άρα και πάλι δεν έχει κριτικό πνεύμα και σφαιρική γνώση, οπότε μετατρέπεται σε θύμα προπαγάνδας.

§ Η αντίληψη ότι η τεχνολογία οδηγεί στην ευτυχία και ο βιομηχανοποιημένος τρόπος ζωής οδηγούν στην ηθική απογύμνωση του ανθρώπου. Χωρίς την απαιτούμενη καλλιέργεια παρασύρεται ευκολότερα από την προπαγάνδα.

§ Η σύνθετη μορφή κοινωνιών , ο έντονος ρυθμός ζωής , ο καταιγισμός μηνυμάτων , οι ποικίλοι ρόλοι απορροφούν το χρόνο και το ενδιαφέρον του πολίτη με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επεξεργασία των μηνυμάτων και να είναι ευκολότερη η μετατροπή σε θύματα της προπαγάνδας.

§ Η αρνητική λειτουργία της πολιτικής ζωής στην οποία κυριαρχούν η λαϊκίστικη και δημαγωγική ρητορεία , ο κομματισμός , το μεσσιανικό πρότυπο.

§ Οι επιστημονικά επεξεργασμένες τεχνικές της διαφήμισης που επιδρά αλλοτριωτικά στη συνείδηση του πολίτη και προκαθορίζει την αισθητική και τις ευρύτερες επιλογές του.

§ Η υπερσυσσώρευση ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις , η χαλάρωση των κοινωνικών δεσμών , η ανωνυμία , η αποξένωση , η αδιαφορία.

Συνέπειες προπαγάνδας

§ Μαζοποίηση , χειραγώγηση , αποπροσανατολισμός κοινής γνώμης.

§ Εύκολη επιβολή φαινομένων δογματισμού και φανατισμού.

§ Εθνικισμοί , πόλεμοι, συγκρούσεις , βία , παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ρατσισμός.

§ Διαιώνιση στερεοτύπων , προκαταλήψεων , αναχρονιστικών αντιλήψεων.

§ Καταναλωτισμός – υπερεντατικοποίηση εργασίας.

§Κομματικός φανατισμός , απουσία διαλόγου, πολυφωνίας , ελαχιστοποίηση ελέγχου εξουσίας , κρίση δημοκρατίας.

§ ‘Έλλειψη ανθρωπισμού , στέρηση πνευματικής ελευθερίας.

§ Επικράτηση ξένης κουλτούρας , πολιτιστική διείσδυση από ανεπτυγμένες χώρες σε βάρος υπανάπτυκτων ή αναπτυσσόμενων κρατών, ξενομανία.

Τρόποι αντίστασης

§ Καλλιέργεια υγιούς πολιτικής συνείδησης.